Bariery komunikacyjne i ich przezwyciężanie
Materiały do czytania
Podstawowe bariery komunikacyjne:
| Różnice w spostrzeganiu | Są wypadkową różnego poziomu wiedzy i doświadczenia; spostrzeganie zależy od sytuacji. |
| Różnice językowe | Dane słowo nie zawsze oznacza to samo dla nadawcy co dla odbiorcy; posługiwanie się żargonem; słowa bywają nieprecyzyjne. |
| Szum | Każdy czynnik, który zakłóca, powoduje zamieszanie lub w inny sposób utrudnia komunikowanie się. |
| Emocje | Reakcje emocjonalne - gniew, miłość, odruchy obronne, nienawiść, zazdrość, lęk, zakłopotanie - wpływają na zrozumienie przez nas cudzych komunikatów i na to, jak nasze komunikaty oddziałują na innych. |
| Niezgodność komunikatów | Gdy komunikaty werbalne (słowne) są niespójne z komunikatami pozawerbalnymi (mowa ciała) wprowadzają zamieszanie w procesie komunikacji. |
| Nieufność | Wiarygodność komunikatu jest w znacznym stopniu uzależniona od wiarygodności nadawcy (wiedza, uczciwość, wzajemne stosunki). |
Przezwyciężanie barier komunikacyjnych.
- Rozpoznaj przeszkodę
- Podejmij działanie na rzecz przezwyciężenia przeszkody:
| Przezwyciężanie różnic w postrzeganiu | Konieczne jest takie wyjaśnienie komunikatu, by został on zrozumiany przez osoby o różnych poglądach i doświadczeniu. Korzystne jest wczuwanie w punkt widzenia rozmówcy i odkładanie reakcji do czasu, gdy rozważy się istotne informacje. Podstawowe znaczenie ma zadawanie pytań. |
| Przezwyciężanie różnic językowych | Potrzebne jest wyjaśnienie znaczenia niekonwencjonalnych lub technicznych terminów. Należy stosować język prosty, bezpośredni, naturalny. Istotne znaczenie ma umiejętność arafrazowania (powtarzania własnymi słowami) w celu sprawdzenia stopnia zrozumienia komunikatu. |
| Przezwyciężenie szumu | Należy szumy eliminować. Na przykład wyłączyć hałasującą maszynę, która utrudnia rozmowę, lub przenieść się do innego miejsca. Gdy nie da się uniknąć szumu, należy zapewnić większą jasność komunikatu. |
| Przezwyciężanie emocji | Pierwszym krokiem do przezwyciężenia negatywnych skutków emocji jest ich lepsze poznanie. Wyczulenie na własne nastroje i świadomość tego, jak mogą one wpłynąć na innych zanim przekaże się im komunikat, ułatwia sprawę. Pożyteczne jest takie dążenie do zrozumienia emocjonalnych reakcji innych i przygotowanie się do radzenia sobie z nimi. Rozwijanie zaufania, pewności i otwartości prowadzi do komunikowania się bezpiecznego, bez zbędnych emocji i postaw obronnych. |
| Przezwyciężanie niezgodności komunikatów werbalnych z niewerbalnymi | Podstawą eliminowania tych niezgodności jest zdanie sobie z nich sprawy i unikanie prób wysyłania fałszywych komunikatów. Gesty, ubiór, postawa, wyraz twarzy i inne znaczące komunikaty niewerbalne powinny być w zgodzie z komunikatami werbalnymi. |
| Przezwyciężanie nieufności | Przezwyciężanie nieufności polega w znacznej mierze na stwarzaniu zaufania. Wiarygodność jest wynikiem długofalowego procesu, w którym inni uznają uczciwość, sprawiedliwość i dobre zamiary człowieka. |