Płaszczyzna werbalna

Ikona obiektów Materiały do czytania

Podstawowe dwa werbalne instrumenty komunikacyjne umożliwiające uważne słuchanie to: zadawanie pytań i parafrazowanie.

1. Zadawanie pytań – celem zadawania pytań jest zdobycie dodatkowych informacji i pełniejsze zrozumienie rozmówcy; jest to szczególnie potrzebne gdy rozmówca wypowiada się w ogólnych kategoriach; pytania, w których prosimy o uszczegółowienie muszą być neutralne, nie mogą zagrażać rozmówcy; rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje pytań:

 

  • zamknięte – zaczynają się od słowa czy; rozmówca odpowiada na nie „tak, „nie” lub wybiera jedną z opcji zawartych w pytaniu (wyjątkiem jest tu pytanie: „Czy mógłbyś powiedzieć mi coś więcej na ten temat?”); pytania zamknięte zmuszają rozmówcę do precyzyjnej odpowiedzi, porządkują wypowiedź naszego rozmówcy; ten rodzaj pytań może być bardzo cenny w przypadku osób gadatliwych;

  • otwarte – wszystkie pozostałe pytania: co?,jak?,kiedy?,gdzie?,dlaczego?; należy jednak pamiętać, że pytanie zaczynające się słowem „dlaczego”, może mieć agresywne brzmienie, dlatego warto mieć w zanadrzu przygotowane łagodniej brzmiące, równoważne sformułowania: „w jaki sposób”, „z jakiego powodu”, „jak do tego doszło”, „w oparciu o jakie kryteria”, „co doprowadziło” itp.; pytania otwarte zadajemy by podtrzymać tok wypowiedzi, by pogłębić wypowiedź naszego rozmówcy; w odpowiedzi na ten rodzaj pytań rozmówcy zazwyczaj mówią o najważniejszych dla nich sprawach, koncentrują się na swoich doznaniach i potrzebach; pytania otwarte są nieocenione, jeśli chcemy zyskać na czasie.

 

2. Parafrazowanie – jest to rodzaj podsumowania wypowiedzi naszego rozmówcy własnymi słowami, dzięki parafrazie sprawdzamy czy dobrze zrozumieliśmy jego wypowiedź; dla naszego rozmówcy jest ona czytelnym dowodem na to, że rzeczywiście go słuchamy; parafraza może zaczynać się od słów:
  • „Z tego, co mówisz, rozumiem, że...”,
  • „Rozumiem, że chodzi ci o to, by...”,
  • „Jeśli dobrze zrozumiałem, to...” ,
  • „Rozumiem, że...” ,
  • „Chcesz powiedzieć, że...” itp.

Na końcu parafrazy powinno się znaleźć krótkie pytanie: „Czy tak?”, które da rozmówcy możliwość sprostowania. Parafraza ma kapitalne znaczenie w sytuacjach konfliktowych. Ponieważ celem jej stosowania jest dobre zrozumienie rozmówcy, daje nam szansę uniknięcia pochopnej oceny sytuacji bez zrozumienia intencji partnera.

 

Parafraza pozwala na:

  • właściwe zrozumienie intencji i potrzeb partnera,
  • wspólne zdefiniowanie uwarunkowań danej sytuacji,
  • kontrolowanie rozmowy,
  • odroczenie reakcji – zyskujemy czas na podjęcie decyzji,
  • unikanie nieporozumień,
  • okazanie zaangażowania w sprawy drugiej osoby,
  • chroni Cię przed własnym gadulstwem,
  • skłania ludzi do mówienia o rzeczach, które są dla nich ważne.

Kiedy mówisz, to niczego się nie dowiadujesz. Kiedy zadajesz pytania i uważnie słuchasz, zdobywasz istotne informacje na temat drugiej osoby.